Ręce, które leczą?

Ból towarzyszy nam od zawsze. Od dawna poszukiwano również metod leczenia bólu. Ekstrakt z maku, czary, modlitwa, magnesy, trepanacja czaszki to tylko niektóre sposoby uśmierzania bólu stosowane przed pojawieniem się specjalistycznych leków przeciwbólowych oraz środków znieczulających. Według definicji Międzynarodowego Stowarzyszenia Badania Bólu (ang. International Association for the Study of Pain, IASP) „ból jest nieprzyjemnym doznaniem czuciowym i emocjonalnym związanym z aktualnie występującym lub zagrażającym uszkodzeniem tkanek, lub też doznaniem opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia”. Ból jest jednym z najczęściej zgłaszanych objawów. Pomimo ostrzegawczo-obronnej roli bólu, nikt z nas nie chce go doświadczać. Świadczy o tym chociażby wartość sprzedaży leków przeciwbólowych. Okazuje się, że są prostsze, „dostępne od ręki” sposoby uśmierzania bólu.

Jakie?

Naukowcy z Uniwersytetu Stanu Kolorado w Boulder (Boulder, Kolorado, Stany Zjednoczone) oraz Uniwersytetu w Hajfie (Hajfa, Izrael) dowiedli, że nasze dłonie posiadają właściwości analgetyczne, tj. łagodzące odczucie bólu. Inicjatorem badań był Pavel Goldstein z Cognitive & Affective Neuroscience Lab w Boulder, który zauważył kojący wpływ uścisku dłoni na bóle odczuwane przez żonę w trakcie porodu. Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Grupę badaną stanowiły 22 pary heteroseksualne w wieku 22-32 lata o co najmniej rocznym stażu związku. W badaniu mierzono czynność bioelektryczną mózgu (elektroencefalografia) uczestników badania w trakcie różnych czynności, tj. wyłącznie przebywania w swoim towarzystwie, przebywania w swoim towarzystwie i trzymania się za ręce oraz przebywania w innych pomieszczeniach. Następnie kobiety poddawano łagodnemu termicznemu bodźcowi bólowemu i powtarzano badanie elektroencefalografem. Wyniki badania wskazują, że już na etapie samego przebywania blisko siebie pomiędzy partnerami dochodziło do pojawienia się synchronizacji w zakresie fal mózgowych alfa, czego skutkiem było obniżenie poziomu odczuwanego bólu u kobiety. Obserwowano wzrost synchronizacji fal mózgowych (i jednocześnie redukcję bólu) w sytuacji gdy para trzymała się za ręce. Z kolei synchronizacja słabła gdy partner nie mógł dotknąć partnerki. Odnotowano silniejszą zależność w sytuacji gdy mężczyzna odczuwał więcej empatii w stosunku do swojej partnerki.

„Wyniki badania wskazują, że ból prowadzi do całkowitego przerwania synchronizacji pomiędzy partnerami, podczas gdy dotyk ją przywraca” – mówi Pavel Goldstein.

Naukowcy podkreślają konieczność prowadzenia dalszych badań nad mechanizmem łagodzenia bólu za pomocą dotyku partnera. Autorzy sugerują, że empatia wyrażana przez partnera wywołuje u drugiej osoby doświadczającej bólu poczucie bycia rozumianym, co z kolei prowadzi do hamowania mechanizmu bólu w mózgu.

Autorzy wskazują na pewne ograniczenia badania. Wpływ dotyku na percepcję bólu analizowano wyłącznie wśród par heteroseksualnych. Nie wiadomo czy podobny efekt obserwowano by wśród par homoseksualnych. Ponadto, badano wyłącznie relacje łączące pary. Należałoby zatem przeprowadzić podobny eksperyment nad innymi rodzajami relacji łączących ludzi.

Podsumowując, w badaniu potwierdzono niezwykłą moc dotyku w postaci redukcji poziomu odczuwanego bólu. Warto również wspomnieć o innych korzyściach wynikających z trzymania się za ręce, w tym m.in. budowania silnych relacji z partnerem, wzmocnienia przywiązania, poczucia bezpieczeństwa oraz redukcji stresu i lęku. Zachęcamy do eksperymentu! Być może następnym razem zamiast kolejnej tabletki przeciwbólowej wystarczy uścisk dłoni partnera?

Źródła:

• Goldstein P., Weissman-Fogel I., Dumas G. et al. Brain-to-brain coupling during handholding is associated with pain reduction. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2018.

• https://www.sciencedaily.com/releases/2018/03/180301094822.htm